Naaipatronen uit stof knippen: alles wat je ooit wilde weten

Je hebt net geïnvesteerd in een prachtig nieuw naaipatroon. Je kan niet wachten om de schaar in je nieuwe stof te zetten en de naaimachine aan te slingeren. Je wilt je patroon daarom zo snel mogelijk uit de stof knippen, maar wat is daarvoor nu de beste manier? 

Je moet eerst het naaipatroon overnemen op de stof, door patroonlijnen op stof over te trekken. Soms moet je nog een naadtoeslag van bijvoorbeeld een centimeter rondom elk patroondeel tekenen, maar bij de patronen van Makers Inc. hoeft dit niet. Ook neem je alle merktekentjes over. Denk daarbij aan driehoekjes of streepjes aan de rand van het patroon (die aangeven waar de patroondelen op elkaar komen te liggen), maar ook aan figuurnaden, draaipunten, knoopsgaten, etc.   

Allereerst zijn er een paar belangrijke keuzes die je moet maken:

Knippen of snijden?

Je kunt je stof uitknippen met een scherpe stoffenschaar, of een rolmes en snijmat gebruiken. Dat laatste vereist een iets grotere investering, en een stoffenschaar heb je sowieso nodig, dus als je een beginner bent zou ik het even houden bij knippen. Ik vind het snijden van stoffen vooral prettig bij gladde stoffen, die weg glibberen zodra je de schaar erin zet. Ik heb een klein rolmesje voor hoekjes en krappe rondingen, en een groot rolmes voor de grotere stukken snijwerk. Zorg daarnaast voor een grote snijmat (minstens A3 formaat), zodat je niet steeds met de randen van de mat in de knoei komt.

Spelden of gewichtjes?

Als je het patroon op de stof hebt gelegd, wil je graag dat het op z’n plek blijft liggen. Je kunt het daarom vastspelden; hoe gladder de stof, hoe meer spelden je nodig hebt. Als alternatief zou je patroongewichtjes kunnen gebruiken die je op de patroondelen legt om ze op hun plek te houden. Je kunt hier van alles voor gebruiken, zoals je telefoon, een plakbandhouder, blikjes tonijn, blikken soep, je schaar… als het maar wat gewicht heeft. Tegenwoordig heb ik zelfgemaakte gewichtjes, dit zijn sieradendoosjes in de vorm van macarons, gevuld met buitenlands muntgeld dat ik na vakanties altijd braaf bewaarde maar niks mee deed. Komt het toch nog van pas! Er zijn ook wel andere tutorials op internet te vinden voor het maken van je eigen patroongewichtjes, als je nog eens een middagje wilt knutselen! 

Krijt of rijgdraad? 

Merktekentjes die zich aan de rand van het patroon bevinden kun je eenvoudig inknippen. Dat wordt anders wanneer merktekentjes ergens in het midden van het patroon zitten, zoals de punt van een figuurnaad of een draaipunt. Er zijn meerdere methoden om die alsnog over te nemen: met krijt(papier) of met rijgdraad, daarover lees je meer in een ander blog. 

Heb je al je keuzes gemaakt? Mooi. Dan is het nu tijd om de patroondelen op de stof over te nemen. Grofweg zijn hier twee methoden voor: de ‘grote-stappen-snel-thuis’-methode, en de methode waar je wat geduld voor moet hebben (spoiler: ‘geduld hebben’ is niet mijn sterke punt). 

Snelle methode

Zit je in team ‘ja ja, schiet nou maar op met die uitleg, ik wil aan de slag’? Top! Ik ook ;). Ik heb twee manieren voor je om zo snel mogelijk achter de naaimachine te kunnen kruipen, maar ze hebben allebei wel grote gevolgen voor de herbruikbaarheid van je patroon.

Optie 1: Patroon uitknippen

De aller-aller-allersnelste manier is om alle patroondelen van je geprinte patroon uit te knippen, op de stof te spelden en dan rondom het patroon de stof uit te knippen. Op de plaatsen van de merktekentjes knip je de stof in (dwars door het papier heen). Hopla, klaar!

Voordeel:

• Je bent supersnel klaar.

Nadelen:

• Je patroon is kapot, dus als je ooit een andere maat wilt maken dan moet je een nieuw patroon kopen. 

• Voor patronen die bij een blad of een boek zitten, zoals bijvoorbeeld de Knipmode, werkt dit überhaupt niet, aangezien dan meestal meerdere patronen over elkaar heen geprint zijn.

Optie 2: Overtrekken met carbonpapier

Deze methode is ook snel, maar wel iets meer gedoe dan optie 1. Ook heb je wat meer materiaal nodig, namelijk carbonpapier en een radeerwieltje.

Hoe het werkt: je knipt eerst de patroondelen grof uit (ruim rondom elk patroondeel). Je legt je stof op tafel, en daar leg je carbonpapier met de krijtkant naar beneden bovenop. Vervolgens leg je het patroondeel erbovenop. Let hierbij wel goed op dat je rekening houdt met de draadrichting! Als alles goed vastligt (door middel van spelden of gewichtjes), ga je met het radeerwieltje over de lijnen van het patroon. Ga ook over alle merktekentjes met het wieltje. Nu haal je al het papier weer van de stof af, en kun je over de lijnen knippen of snijden.

Voordelen:

• Je bent redelijk snel klaar met overnemen en knippen. 

• Geen gehannes met rijgdraden, spelden of krijt: je neemt eenvoudig alle merktekens op de stof over. 

Nadelen:

• Je patroon is nog wel herbruikbaar, maar het radeerwieltje laat z’n sporen achter. Als je het patroon een keer of 3 voor dezelfde maat hebt gebruikt, is het echt wel kapot. 

• Er komt een moment dat je heel secuur alle lijnen hebt overgetrokken met je radeerwieltje, om er vervolgens achter te komen dat je het carbonpapier met de verkeerde kant naar beneden had liggen…

Geduldige methode

Is geduld jouw ‘middle name’? Zie je naaien als een meditatieve bezigheid, waarbij de weg belangrijker is dan het einddoel? Dan staan hieronder twee patroonvriendelijke manieren voor jou om je patroon over te nemen; ze kosten wat meer tijd, maar je patroon blijft intact.

Optie 1: Overtrekken op patroonpapier

Je legt het patroon plat op tafel, en je legt er patroonpapier overheen (pro-tip: plak het patroon en eventueel het patroonpapier vast op tafel met plakband zodat het niet kan gaan schuiven). Dan trek je alleen jouw maat over. Neem ook alle merktekentjes over, evenals de pijl/streep waar ‘grainline’ bij staat, en schrijf op het patroon welk onderdeel het is (you’ll thank me later). 

Voordeel:

• Je patroon blijft intact en netjes, dus je kunt altijd elke maat maken die je wilt. 

Nadeel:

• Het kost tijd. 

• Het is soms lastig om door het papier heen te zien welke lijn je moet hebben, dus goed licht en een extra dosis geduld zijn geen overbodige luxe. 

Optie 2: Overtrekken op plastic

Na jarenlang geklungel met patroonpapier vond ik deze tip ergens op het internet. In plaats van patroonpapier gebruik je stevige plastic zakken; ik gebruik puinzakken van de Action. Je knipt de onderkant en een zijkant open, en voila: een enorm stuk stevig plastic waar je het patroon op kunt overtrekken!

Voordelen:

• Je patroon blijft intact en netjes.

• Het plastic is transparant waardoor de lijnen van het patroon beter te zien zijn. 

Nadelen:

• Het kost tijd. 

• Omdat plastic gladder is dan papier, en je kreukels en vouwen er niet weer uit kunt strijken, is het minder geschikt voor patronen waarbij je heel erg precies moet zijn (met een strakke, getailleerde pasvorm en veel figuurnaden bijvoorbeeld). 

Als je de patroondelen hebt overgenomen op plastic of papier kun je ze daarna op de stof leggen aan de hand van het knipvoorbeeld dat je bij je patroon krijgt. Je trekt alle randen over met een krijtje neemt alle merktekentjes over, en daarna kun je de stof knippen of snijden. Je kunt kiezen voor simpel kleermakerskrijt, of ga voor een wat luxere variant (mijn persoonlijke favoriet).

Klaar om te stikken? Check het spiekbriefje voor beginners!